Inspektoraty nadzoru budowlanego utworzone zostały z dniem 1 stycznia 1999 r. w związku z reformą ustrojową państwa. Weszły wówczas w życie przepisy ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej – w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 ze zm.), które dokonały rozdziału kompetencji wynikających z norm prawa budowlanego.
Powstały dwa piony organów administracyjnych: organy administracji architektoniczno - budowlanej i organy nadzoru budowlanego.
W województwie wielkopolskim utworzony został Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego z siedzibą w Poznaniu, wchodzący w skład zespolonej administracji rządowej w województwie oraz 35 powiatowych inspektoratów nadzoru budowlanego wchodzących w skład powiatowej administracji zespolonej.
Wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego wykonuje swoje zadania przy pomocy wojewódzkiego inspektoratu nadzoru budowlanego. Organizację wojewódzkiego inspektoratu nadzoru budowlanego określa regulamin ustalony przez wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego i zatwierdzony przez wojewodę.